เอส โข พยนฺติกาหิติ
เอสจฺเฉชฺชติ มารพนฺธนนฺติ ฯ
ปุน จ ปรํ มหาราช จกฺกวตฺติราชา ทิวเส ทิวเส สมุทฺทปริยนฺตํ มหาปฐวึ อนุยายติ
กลฺยาณปาปกานิ วิจินมาโน เอวเมว โข มหาราช โยคินา โยคาวจเรน กายกมฺมํ
วจีกมฺมํ มโนกมฺมํ ทิวเส ทิวเส ปจฺจเวกฺขิตฺวา ปริโสธยิตพฺพํ กจฺจิ นุ โข เม ตีหิ
ฐาเนหิ อลคฺคสฺส ทิวโส วีติวตฺตตีติ ฯ อิทํ มหาราช จกฺกวตฺติสฺส ตติยงฺคํ
คเหตพฺพํ ฯ ภาสิตํ เจตํ มหาราช ภควตา เอกฺงคุตฺตรนิกายวเร
กถมฺภูตสฺส เม รตฺตินฺทิวา วีติปตนฺตีติ ปพฺพชิเตน อภิณฺหํ
ปจฺจเวกฺขิตพฺพนฺติ ฯ
ปุน จ ปรํ มหาราช จกฺกวตฺติสฺส อพฺภนฺตรพาหิรารกฺขา สุสํวิหิตาโหติ เอวเมว โข
มหาราช โยคินา โยคาวจเรน อพฺภนฺตรพาหิรานํ กิเลสานํ อารกฺขาย สติโทวาริโก
ฐเปตพฺโพ ฯ อิทํ มหาราช จกฺกวตฺติสฺส จตุตฺถงฺคํ คเหตพฺพํ ฯ ภาสิตํ เจตํ
มหาราช ภควตา สติโทวาริโก ภิกฺขเว อริยสาวโก อกุสลํ ปชหติ กุสลํ ภาเวติ สาวชฺชํ
ปชหติ อนวชฺชํ ภาเวติ สุทฺธํ อตฺตานํ ปริหรตีติ ฯ

จกฺกวตฺติวคฺโค ตติโย ฯ

ตสฺสุทฺทานํ
ปฐวี อาโป จ เตโช จ วาโย จ ปพฺพเตน จ
อากาโส จนฺทสุริโย จ สกฺโก จ จกฺกวตฺติ จาติ ฯ
ภนฺเต นาคเสน อุปจิกาย เอกงฺคํ คเหตพฺพนฺติ ยํ วเทสิ กตมนฺตํ
เอกงฺคนฺติ ฯ ยถา มหาราช อุปจิกา นาม อุปริจฺฉทนํ กตฺวา อตฺตานํ ปิทหิตฺวา
โคจรํ จรติ เอวเมว โข มหาราช โยคินา โยคาวจเรน สีลสํวรฉทนํ กตฺวา มานสํ
ปิทหิตฺวา ปิณฺฑาย จริตพฺพํ ฯ สีลสํวรฉทเนน โข มหาราช โยคี โยคาวจโร สพฺพภยํ

สมติกฺกนฺโต โหติ ฯน อิทํ มหาราช อุปจิกาย เอกงฺคํ คเหตพฺพํ ฯ ภาสิตํ เจตํ มหาราช
เถเรน อุปเสเนน วงฺคนฺตปุตฺเตน
สีลสํวรฉทนํ โยคี กตฺวาน มานสํ
อนุปลิตฺโต วิหรติ ภยา โส ปริมุจฺจตีติ ฯ
ภนฺเต นาคเสน วิฬาสฺส เทฺว องฺคานิ คเหตพฺพานีติ ยํ วเทสิ กตมานิ
ตานิ เทฺว องฺคานีติ ฯ ยถา มหาราช วิฬาโรนาม คุหาคโตปิ ทริคโตปิ สุสิรคโตปิ
หมฺมิยนฺตรคโตปิ อุนฺทุรํเยว ปริเยสติ เอวเมว โข มหาราช โยคินา โจคาวจเรน
ตามคเตนปิ อรญฺญคเตนปิ รุกฺขมูลคเตนปิ อพฺโภกาสคเตนปิ สุญฺญาคารคเตนปิ สตตํ
สมิตํ อปฺปมตฺเตน กายคตาสติโภชนํ ปริเยสิตพฺพํ ฯ อิทํ มหาราช วิฬารสฺส ปฐมงฺคํ
คเหตพฺพํ ฯ ปุน จ ปรํ มหาราช วิฬาโร อาสนฺเนเยว โคจรํ ปริเยสติ เอวเมว
โข มหาราช โยคินา โยคาวจเรน อิเมสุเยว ปญฺจสุ อุปาทานกฺขนฺเธสุอุทยพฺพยานุปสฺสินา
วิหริตพฺพํ อิติ รูปํ อิติ รูปสฺส สมุทโย อิติรูปสฺส อตฺถงฺคโม อิติ เวทนา อิติ เวทนาย
สมุทโย อิติ เวทนาย อตฺถงฺคโม อิติ สญฺญา อิติ สญฺญาย สมุทโย อิติ สญฺญาย
อตฺถงฺคโม อิติ สํขารา อิติ สํขารานํ สมุทโย อิติ สํขารานํ อตฺถงฺคโม อิติ วิญฺญาณํ
อิติ วิญฺญาณสฺส สมุทโย อิติ วิญฺญาณสฺส อตฺถงฺคโมติ ฯ อิทํ มหาราช วิฬารสฺส
ทุติยงฺคํ คเหตพฺพํ ฯ ภาสิตํ เจตํ มหาราช ภควตา
น อิโต ทูเร ภาสิตพฺพํ ภวคฺคํ กึ กริสฺสติ
ปจฺจุปฺปนฺนมฺหิ โวกาเร สเก กายมฺหิ นิพฺพินฺทตีติ ฯ
ภนฺเต นาคเสน อุนฺทุรสฺส เอกงฺคํ คเหตพฺพนฺติ ยํ วเทสิ กตมนฺตํ
เอกงฺคนฺติ ฯ ยถา มหาราช อุนฺทุโร นาม อิโตปิ เอโตปิ จรนฺโต อาหารุปสํสโกเยว
จรติ เอวเมว โข มหาราช โยคินา โยคาวจเรน อิโตปิ เอโปติ จรนฺเตน โยนิโส
มนสิการุปสึสเกเนว ภวิตพฺพ ฯ อิทํ มหาราช อุนฺทุรสฺส เอกงฺคํ คเหตพฺพํ ฯ ภาสิตํ
เจตํ มหาราช เถเรน อุปเสเนน วงฺคนฺตปุตฺเตน
ธมฺมาสึสกํ กตฺวาน วิหรนฺโต วิปสฺสโก
อโนลีโน วิหรติ อุปสนฺโต สทา สโตติ ฯ
ภนฺเต นาคเสน วิจฺฉิกสฺส เอกงฺคํ คเหตพฺพนฺติ ฯ ยํ วเทสิ กตมนฺตํ เอกงฺคนฺติ

ฯ ยถา มหาราช วิจฺฉิโก นาม นงฺคุฏฺฐาวุโธนงฺคุฏฺฐํ อุสฺสาเปตฺวา จรติ เอวเมว โข
มหาราช โยคินา โยคาวจเรน ญาณาวุเธน ภวิตพฺพํ ญาณํ อุสฺสาเปตฺวา วิหริตพฺพํ ฯ
อิทํ มหาราช วิจฺฉิกสฺส เอกงฺคํ คเหตพฺพํ ฯ ภาสิตํ เจตํ มหาราช เถเรนน อุปเสเนน
วงฺคนฺตปุตฺเตน
ญาณขคฺคํ คเหตฺวาน วิจรนฺโต วิปสฺสโก
ปริมุจฺจติ สพฺพภยา ทุปฺปสโห จ โส ภเวติ ฯ
ภนฺเต นาคเสน นงฺกุลสฺส เอกงฺคํ คเหตพฺพนฺติ ยํ วเทสิ กตมนฺตํ
เอกงฺคนฺติ ฯ ยถา มหาราช นงฺกุโล นาม อุรคํ อุปคจฺฉนฺโต เภสชฺเชน กายํ ปริภาเวตฺวา
อุรคํ อุปคจฺฉติ คเหตุํ เอวเมว โข มหาราช โยคินา โยคาวจเรน ปฏิฆโกธาฆาตพหุลํ
กลหวิวาทวิคฺคหวิโรธาภิภูตํ โลกํ อุปคจฺฉนฺเตน เมตฺติเภสชฺเชนองฺคํ ลิมฺเปตฺวา สพฺพโลกํ
อภินพฺพาเปตพฺพํ ฯ อิทํ มหาราช นงฺกุลสฺส เอกงฺคํ คเหตพฺพํ ฯ ภาสิตํ เจตํ มหาราช
เถเรน สารีปุตฺเตน ธมฺมเสนาปตินา
ตสฺมา สกํ ปเรสมฺปิ กาตพฺพา สพฺพนุทยา
เมตฺตจิตฺเตน ผริตพฺพํ เอวํ พุทฺธาน สาสนนฺติ ฯ
ภนฺเต นาคเสน ชรสิงฺคาลสฺส เทฺว องฺคานิ คเหตพฺพานีติ ฯ ยํ วเทสิ
กตมานิ ตานิ เทฺว องฺคานีติ ฯ ยถา ชรสิงฺคาโล นาม โภชนํ ปฏิลทฺธา อชิคุจฺฉมาโน
ยาวทตฺถมาหรยติ เอวเมว โข มหาราช โยคินา โยคาวจเรน โภชนํ ปฏิลภิตฺวา
อชิคุจฺฉมาเนน ยาวสรีรยาปนมตฺตเมว ปริภุญฺชิตพฺพํ ฯ อิทํ มหาราช ชรสิงฺคาลสฺส
ปฐมงฺคํ คเหตพฺพํ ฯ ภาสิตํ เจตํ มหาราช เถเรน มหากสฺสเปน
เสนาสนมฺหา โอรุยฺห คามํ ปิณฺฑาย ปาวิสึ
ภุญฺชนฺตํ ปุริสํ กุฏฺฐึ สกฺกจฺจนฺตํ อุปฏฺฐหึ
โส เม ปกฺเกน หตฺเถน อาโลปํ อุปนามยิ
อาโลปํ ปกฺขิปนฺตสฺส องฺคุลิมฺเปตฺถ ฉิชฺชถ
กุฑฺฑมูลญฺจ นิสฺสาย อาโลปํ ปริภุญฺชิสํ
ภุญฺชมาเน ว ภุตฺเต วา เชคุจฺฉํ เม น วิชฺชตีติ ฯ
ปุน จ ปรํ มหาราช ชรสิงฺคาโล โภชนํ ปฏิลภิตฺวา น วิจินาติลูขํ วา ปณีตํ

วาติ เอวเมว โข มหาราช โยคินา โยคาวจเรน โภชนํ ปฏิลภิตฺวา น วิจินิตพฺพํ ลูขํ
วา ปณีตํ วา สมปนฺนํวา อสมฺปนฺนํ วาติ ยถาลาเภน อนฺตุสิตพฺพํ ฯ อิทํ มหาราช
ชรสิงฺคาลสฺส ทุติยงฺคํ คเหตพฺพํ ฯ ภาสิตํ เจตํ มหาราช เถเรน อุปเสเนน
วงฺคนฺตปุตฺเตน
ลูเขนปิ จ สนฺตุสฺเส นาญฺญํ ปตฺเถ รสํ พหุํ
รเสสุ อนุคิทฺธสฺส ฌาเน น รมตี มโน
อิตรีตเรน สนฺตุฏฺฐี สามญฺญํ ปริปูรตีติ ฯ
ภนฺเต นาคเสน มิคสฺส ตีณงฺคานิ คเหตพฺพานีติ ยํ วเทสิ กตมานิ ตานิ
ตีณิ องฺคานีติ ฯ ยถา มหาราช มิโค นาม ทิวาอรญฺเญ อจติ รตฺตึ อพฺโภกาเส
เอวเมว โข มหาราช โยคินา โยคาวจเรน ทิวา อรญฺเญ วิหริตพฺพํ รตฺตึ
อพฺโภกาเส ฯ อิทํ มหาราช มิคสฺส ปฐมงฺคํ คเหตพฺพํ ฯ ภาสิตํ เจตํ มหาราช
ภควตา
โส โข อหํ สารีปุตฺต ยา ตา รตฺติโย สีตา เหมนฺติกา อนฺตรฏฺฐกา
หิมปาตสมเย ตถารูปาสุ รตฺตีสุ รตฺตึ อพฺโภกาเสวิหรามิ ทิวา วนสณฺเฑ คิมฺหานํ ปจฺฉิเม
มาเส ทิวา อพฺโภกาเส วิหรามิ รตฺตึ วนสณฺเฑติ ฯ ปุน จ ปรํ มหาราช มิโค
สตฺติมฺหิ วา สเร วา โอปตนฺเต วญฺเจติ ปลายติ น กายํ อุปเนติ เอวเมว โข มหาราช
โยคินา โยคาวจเรน กิเลเสสุ โอปตนฺเตสุ วญฺจยิตพฺพํ ปลายิตพฺพํ น จิตฺตํ
อุปเนตพฺพํ ฯ อิทํ มหาราช ทุติยงฺคํ คเหตพฺพํ ฯ ปุน จ ปรํ มหาราช มิโค มนุสฺเส
ทิสฺวาเยน วา เตน วา ปลายติ มา มํ เต อทฺทสํสูติ เอวเมว โข มหาราช โยคินา
โยคาวจเรน ภณฺฑนกลหวิคฺคหวิวาทสีเล ทุสฺสีเลกุสิเต สงฺคณิการาเม ทิสฺวา เยน วา
เตน วา ปลายิตพฺพํ มามํ เต อทฺทสํสุ อหํปิ เต มา อทฺทสนฺติ ฯ อิทํ มหาราช
มิคสฺสตติยงฺคํ คเหตพฺพํ ฯ ภาสิตํ เจตํ มหาราช เถเรนสารีปุตฺเตน ธมฺมเสนาปตินา
มา เม กทาจิ ปาปิจฺโฉ กุสีโต หีนวีรโย
อปฺปสฺสุโต อนาจาโร สเมโต กตฺถจี อหูติ ฯ
ภนฺเต นาคเสน โครูปสฺส จตฺตาริ องฺคานิ คเหตพฺพานีติ ยํ วเทสิ กตมานิ
ตานิ จตฺตาริ องฺคานีติ ฯ ยถา มหาราช โครูโป นาม สกเคหํ น วิชหติ เอวเมว

โข มหาราช โยคินา โยคาวจเรน สโกกาโส น วิชหิตพฺโพ อนิจฺจุจฺฉาทนปริมทฺทนเภทน-
วิกิรณวิทฺธํสนธมฺโม อยํ กาโยติ ฯ อิทํ มหาราช โครูปสฺสปฐมงฺคํ คเหตพฺพํ ฯ ปุน
จ ปรํ มหราช โครูโป อาทินฺนธุโร สุขทุกฺเขน ธุรานิ วหติ เอวเมว โข มหาราช
โยคินา โยคาวจเรน อาทินฺนพฺรหฺมจริเยน สุขทุกฺเขน ยาว ชีวิตปริยาทานา อาปาณโกฏิกํ
ปริปุณฺณํ ปริสุทฺธํ พฺรหฺมจริยํ จริตพฺพํ ฯ อิทํ มหาราช โครูปสฺส ทุติยงฺคํ
คเหตพฺพํ ฯ ปุน จ ปรํ มหาราช โครูโป ฉนฺเทน ฆาสมาโน ปานียํ ปิวติ เอวเมว
โข มหาราช โยคินา โยคาวจเรน อาจริยุปชฺฌายานํ อนุสาสนํ ฉนฺเทน เปเมน ปสาเทน
ฆาสมาเน ธมฺโม โสตพฺโพ ฯ อิทํ มหาราช โครูปสฺส ติยงฺคํ คเหตพฺพํ ฯ ปุน
จ ปรํ มหาราช โครูโป เยน เกนจิ พาหิยมาโน วจนํ กโรติ เอวเมว โข มหาราช
โยคินา โยคาวจเรน เถรนวมชฺฌิมภิกฺขูนํปิ คิหิอุปาสกานํปิ โอวาทมนุสาสนํ สิรสา
สมฺปฏิจฺฉิตพฺพํ ฯ อิทํ มหาราช โครูปสฺส จตุตฺถงฺคํ คเหตพฺพํ ฯ ภาสิตํ เจตํ มหาราช
เถเรน สารีปุตฺเตน ธมฺมเสนาปตินา
ตทหุปพฺพชิโต สนฺโต ชาติยา สตฺตวสฺสิโก
โสปิ มํ อนุสาเสยฺย สมฺปฏิจฺเฉยฺย มตฺถเก
ติพฺพํ ฉนฺทญฺจ เปมญฺจ ตสฺมึ ทิสฺวา อุปฏฺฐเป
อาจริยฏฺฐาเน นมสฺเสยฺยํ สกฺกจฺเจนํ ปุนปฺปุนนฺติ ฯ
ภนฺเต นาคเสน วราหสฺส เทฺว องฺคานิ คเหตพฺพานีติ ยํ วเทสิ กตมานิ
ตานิ เทฺว องฺคานีติ ฯ ยถา มหาราช วราโห นาม สนฺตตฺกฐิเต คิมฺหสมเย สมฺปตฺเต
อุทกํ อุคจฺฉติ เอวเมว โข มหาราช โยคินา โยคาวจเรน อุพฺพิคฺคภนฺตจิตฺเต
สีตลปณีตามตเมตฺตาภาวนํ อุปคจฺฉิตพฺพํ ฯ อิทํ มหาราช วราหสฺส ปฐมงฺคํ
คเหตพฺพํ ฯ ปุน จ ปรํ มหาราช วราโห วิกลฺลมุทกมุปคนฺตฺวา นาสิกาย ปฐวึ ขณิตฺวา
โทณึ กตฺวา โทณิกายสยติ เอวเมว โข มหาราช โยคินา โยคาวจเรน มานเส
กายํ นิกฺขิปิตฺวา อารมฺมณนฺตรคเตน สยิตพฺพํ ฯ อิทํ มหาราช วราหสฺส ทุติยงฺคํ
คเหตพฺพํ ฯฯ ภาสิตํ เจตํ มหาราช เถเรน ปิณฺโฑลภารทฺวาเชน
กายสฺสภาวํ ทิสฺวาน วิจินิตฺวา วิปสฺสโก
เอกากิโก อทุติโย สยติ อารมฺมณนฺตเรติ ฯ

ภนฺเต นาคเสน หตฺถิสฺส ปญฺจงฺคานิ คเหตพฺพานีติ ยํ วเทสิ กตมานิ ตานิ
ปญงฺคานีติ ฯ ยถา มหาราช หตฺถิ นาม จรนฺโตเยว ปฐวึ ทาโยติ เอวเมว โข
มหาราช โยคินา โยคาวจเรน กายํ สมฺมสนฺเตน สพฺพกิเลสา ทายิตพฺพา ฯ อิทํ
มหาราช หตฺถิสฺส ปฐมงฺคํ คเหตพฺพํ ฯ ปุน จ ปร มหาราช หตฺถิ อุชุกญฺเญว เปกฺขติ
สพฺพํ กายํ วิโลเกติ น ทิสาวิทิสา วิโลเกติ เอวเมว โข มหาราช โยคินา โยคาวจเรน
สพฺพกายํ อปโลกินา ภวิตพฺพํ น ทิสาวิทิสา วิโลเกตพฺพา น อุทฺธํ อุลฺโลเกตพฺพํ น
อโธ โอโลเกตพฺพํ ยุตฺตมตฺตํ เปกฺขินา ภวิตพฺพํ ฯ อิทํ มหาราช หตฺถิสฺส ทุติยงฺคํ
คเหตพฺพํ ฯ ปุน จ ปรํ มหาราช หตฺถิ อนิพทฺธสยโน ยสฺมึ โคจราย คนฺตฺวา น
ตเมว เทสํ วาทตฺถํ อุปคจฺฉติ ธุวปติฏฐาลโย นตฺถิ เอวเมว โข มหาราช โยคินา
โยคาวจเรน อนิพทฺธสยเนน ภวิตพฺพํ นิราลเยน ปิณฺฑาย จ อนุคนฺตพฺพํ ยทิ ปสฺสติ
วิปสฺสโก มนุญฺญํ ปฏิรูปกํ เสภาคํ มณฺฑปํ วา รุกฺขมูลํ วา คุหํ วา ปพฺภารํ วา
ตตฺเถว วาสมุปคนฺตพฺพํ ธุวปติฏฐาลโย น กาตพฺโพ ฯ อิทํ มหาราช หตฺถิสฺส ตติยงฺคํ
คเหตพฺพํ ฯ ปุน จ ปรํ มหาราช หตฺถิ อุทกํ โอคาเหตฺวา สุจิสลิลํ วิมลํ วิปฺปสนฺนชลํ
ภิสกุสุมสญฺฉนฺนํ มหติมหาปทุมสรํ โอคาเหตฺวา กีฬติ คชวรกีฬํ เอวเมว โข มหาราช
โยคินา โยคาวจเรน สีตลวิมลวิปฺปสนฺนมนาวิลธมฺมวรวาริปริปุณฺณํ วิมุตฺติภิสกุสุมสญฺฉนฺนํ
มหาสติปฏฺฐานโปกฺขรณึ โอคาหิตฺวา ญาเณน สงฺขารา โอธุนิตพฺพา วิกิริตพฺพา
โยคาวจรกีฬา กีฬิตพฺพา ฯ อิทํ มหาราช หตฺถิสฺส จตุตฺถงฺคํ คเหตพฺพํ ฯ ปุน จ
ปรํ มหาราช หตฺถิ สโต ปาทํ อทฺธรติ สโต ปาทํ นิกฺขิปติ เอวเมว โข มหาราช
โยคินา โยคาวจเรน สเตน สมฺปชาเนน ปาทํ อุทฺธริตพฺพํ สเตน สมฺปชาเนน ปาทํ
นิกฺขิปิตพฺพํ อภิกฺกนฺเต ปฏิกกนฺเต สมฺมิญฺชิเต ปสาริเต สพฺพตฺถ สเตน วิหริตพฺพํ
สมฺปชาเนน ฯ อิทํ มหาราช หตฺถิสฺส ปญฺจมงฺคํ คเหตพฺพํ ฯ ภาสิตํ เจตํ มหาราช
ภควตา สํยุตฺตนิกายวเร
กาเยน สํวโร สาธุ สาธุ วาจาย สํวโร
มนสา สํวโร สาธุ สาธุ สพฺพตฺถ สํวโร
สพฺพตฺถ สํวุโต ลชฺชี รกฺขิโตติ ปวุจฺจตีติ ฯ

กุญฺชรวคฺโค จตุตฺโถ ฯ